Perkament is een materiaal om op te schrijven,dat gemaakt wordt van de huid van een dier.
Dat kan in principe van ieder dier zijn,maar in Europa wordt vooral de huid gebruikt van kalveren,schapen of geiten.
Perkamentmakers moesten in vroeger tijden buiten de stad werken.
Ze werden in feite als uitschot beschouwd.
Waarschijnlijk had dit te maken met de vreselijke stank die het preparen van de dierenhuiden verspreidde.
De eerste stap bij het maken van perkament is eigenlijk een vies karweitje.Tegenwoordig kan men de huiden verkrijgen bij een abattoir.Wanneer men begint met perkament maken is het slim om eerst met een kleine huid te beginnen.De huid is het grootste orgaan van mens en dier.Een vet dier heeft een dikkere huid en een mager dier heeft een dunnere huid.De vleeskant van de huid moet goed gezouten zijn.Gezouten kan deze goed bewaard worden.Niet gezouten huiden moeten direct bewerkt worden,want anders bederven ze. Hoe gaat men vervolgens te werk?
De huid moet eerst goed gespoeld worden.In stromend water moeten het zout en de bloedresten eruit gespoeld worden.Hierbij kan een tuinslang goed van pas komen.Men kan de huid ook in een grote bak water heen en weer halen.Vroeger werden de huiden in grote bakken met water gelegd.De perkamentmakers die veelal monniken waren - stapten in de bak met water en gingen er op staan dansen.
Als de huid goed is gespoeld,smeert men de vleeskant in met gebluste kalk.Gebluste kalk kan men bij bouwbedrijven verkrijgen.Als de vleeskant hiermee is ingesmeerd,vouwt men de huid op tot een pakketje met de haarzijde naar buiten.Plaats dit vervolgend opgevouwen in een emmer die luchtdicht afgesloten kan worden.Dit is erg belangrijk vanwege de stank die anders vrij zou komen.De gebluste kalk kan ook vermengd worden met water waar de huid vervolgens in wordt gelegd.En ook bij deze manier moet worden gezorgd dat de emmer goed moet worden afgesloten.
Heel vroeger gebruikte men ook hondemest.
Gebluste kalk kwam pas in de 1ste of 2de eeuw na Christus in gebruik.De huid blijft ongeveer een week tot 10 dagen in de emmer zitten.Bij de huid die in het water ligt moet er af en toe geroerd worden,vandaar dat ik de voorkeur geeft aan een huid die is opgevouwen.
Controleer na een week of de haren gemakkelijk zullen los laten.De temperatuur is hierbij van invloed.Is het koud dan duurt het langer voor de haren zullen los laten.Wanneer de haren los gaan laten,wordt de huid op een zogenaamde boom gelegd.Met een bokmes worden de haren er afgetrokken.Dan draait men de huid om en ontdoet men de vleeskant van de overtollige vleesresten.Vervolgens wordt de huid weer gespoeld in koud water.Daarna de wordt de huid in een vers kalkbad gedaan: de gebluste kalk wordt met water vermengt tot het een melkachtige kleur heeft.
Vervolgens wordt de huid er weer ingedaan en moet er om de drie dagen geroerd worden.Dit is om de huid te ontvetten.Dit proces neemt ongeveer 1 a 2 weken in beslag.Wanneer gebruikt wordt gemaakt van de huid van een vet dier,dan duurt het allemaal wat langer.
Hierna wordt de huid weer gespoeld en opgespannen op een raam.De grootte van het raam is afhankelijk van de grootte van de huid.De huid wordt alsware eerst gemarteld een zogenaamd martelmes.Dat kan een wieldop van een auto zijn of een stolmes,dat ziet eruit als een wieldop.
Als de huid soepel is gemarteld, komt er veel water uit.
Dan spant men de huid strak aan.Verwijder met de wieldop of het stolmes de verder overtollige vleesresten van de vleeszijde van de huid.Men moet de huid voortdurend strak spannen,anders wordt deze doorzichtig.Dit perkament was een voorloper van de glazen ruiten in de vroege middeleeuwen.Als de huid droog is,ziet men al het ware het perkament voor de dag komen.Het wordt witachtig.Dan schuurt men de vleeszijde met puinsteen wat men bij de schilder kan kopen.De verder overtollige vleesresten verwijdert men met in eerste instantie fijn schuurpapier.Werk altijd van grof naar fijn.Men ziet dan dat de vleeszijde wat donzig aanvoelt.Als men glad perkament wil,bijvoorbeeld voor de boekbinder of wanneer men de haarzijde wilt beschrijven,maak dan gebruik van de volgende methode.
Met een vochtig doekje wordt de haarzijde ingewreven.De huid wordt dan mooi glad.De haarzijde kan men ook licht schuren,maar wees voorzichtig.De haarzijde kan hierdoor beschadigd raken.De haarzijde kan ook helemaal afgeschuurd worden.Dit wordt wel eens gedaan met een vlakschuurmachine.Dit is een zeer secuur werkje.Men kan gemakkelijk door het perkament heen gaan.Perkament is erg temperatuurgevoelig.Bewaar het perkament.Bewaar perkament niet in een vochtige omgeving,omdat dit het perkament krom trekt.Alvorens men op perkament gaat kalligraferen,moet het perkament eerst worden voorbewerkt met fijngemalen sandral poeder.Wrijf over de haarzijde met een blokje met daaromheen een stukje vilt of doek.Gebruik eerst een stukje kladperkament om het uit te proberen.Ga dan pas op het echte perkament werken.Veel succes met dit prachtige schrijfmateriaal!

De haren worden van de huis verwijderd.